Şanlıurfa’da yüzlerce yıl önce dikilen tarihi fıstık ağaçları, aradan geçen beş asra rağmen meyve vermeyi sürdürüyor.

Türkiye’nin en çok fıstık üreten illerinden biri olan Şanlıurfa, bereketli toprakları, bol güneşi ve kadim tarım kültürüyle dikkat çekiyor.

Karaköprü ilçesine bağlı Esemkulu Mahallesi'nde, yaşları yaklaşık 500 yılı bulan 183 adet fıstık ağacı bulunuyor. Bu ağaçların gövdeleri 3 metreyi aşarken, halen meyve vermeye devam ediyor. Normal fıstık ağaçları ortalama 50 kilogram ürün verirken, bu tarihi ağaçlarda verim 150 kilograma kadar çıkabiliyor.

Mahallede yetiştirilen ve “keten köyneği fıstığı” olarak bilinen yerel tür ise Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) tarafından 3 yıl önce tescillenmişti.

Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Görevlisi Prof. Dr. İzzet Açar, bölgedeki fıstık üretiminin milattan öncesine dayandığını belirtti.

Açar, “Şanlıurfa, yaklaşık 200 bin ton üretimle Türkiye fıstığının yarısını karşılıyor. Fıstık kültürü, Orta Fırat Havzası’nda binlerce yıldır sürüyor. Bugün hâlâ 450-500 yaşındaki ağaçlardan ürün alıyoruz.” ifadelerini kullandı.

Prof. Dr. Açar ayrıca, Halfeti ilçesinde 475 yaşındaki bir fıstık ağacının anıt ağaç olarak tescillendiğini de açıkladı.

Esemkulu Mahallesi sakini Müslüm Çoban, atalarından miras kalan bu fıstık ağaçlarının hem ekonomik hem de manevi değer taşıdığını söyledi.

“Genç ağaçlarımız 50 kilo ürün veriyor ama bu 500 yıllık ağaçlardan 150 kilograma kadar fıstık topluyoruz. Yaşlandıkça hem verimi hem de lezzeti artıyor.” dedi.

Bir diğer üretici Enver Çelik ise, asırlık ağaçların tek sıra halinde düzenli biçimde dikildiğini belirterek, “Bu ağaçlar bize dedelerimizden kaldı. Her yıl ürün veriyorlar, biz de onları korumaya çalışıyoruz.” diye konuştu.