Karahantepe’de “İnsan Yüzü” Buluntusu

Şanlıurfa’daki Karahantepe kazılarında, bir “T” biçimli dikilitaşın yüzeyinde belirgin bir insan yüzü tasviri keşfedildi. Bu bulgu, taşların insanı sembolize ettiği görüşünü güçlendirirken, Neolitik dönemde insanın kendini tasvir etme biçimine dair yeni ipuçları sundu.

Şanlıurfa’da Taş Tepeler Projesi kapsamında yürütülen Karahantepe kazılarında, arkeoloji dünyasını heyecanlandıran yeni bir keşif yapıldı. “T” biçimindeki dikilitaşlardan birinin yan yüzeyinde göz çukurları, burun ve belirgin yüz hatlarıyla şekillendirilmiş bir insan yüzü tasviri bulundu.   Bu keşif, “T” biçimli taşların yatay kısmının başı, dikey kısmının gövdeyi temsil ettiği yönündeki teoriyi güçlendirdi. Böylece Karahantepe’de bulunan taşların, sadece mimari unsurlar değil, aynı zamanda insanı sembolize eden kültürel ifadeler olduğu görüşü bir kez daha doğrulanmış oldu.   Bu yıl yapılan kazılarda, bir konut yapısı içinde üç adet “T” biçimli dikilitaş tespit edildi. Taşlardan birinin yan yüzeyindeki insan yüzü kabartması, Neolitik Çağ’daki sembolik sanat anlayışını gözler önüne serdi. Kazı Başkanı Prof. Dr. Necmi Karul, yapının zemine dik inşa edildiğini, duvarlarının kille kaplandığını ve tabanının yassı taşlarla döşendiğini ifade etti.   Prof. Dr. Karul, konut içinde yer alan dikilitaşların kamusal alanlardakinden daha küçük olduğunu belirterek, bu taşların yalnızca yapısal değil, aynı zamanda sembolik anlamlar taşıdığını söyledi: “Bu bulgular bize, taşların çatıyı taşıyıcı özelliklerinin yanı sıra, kendi anlam dünyalarını da yansıttıklarını gösteriyor. Üzerlerindeki bezemeler, taşların sembolik gücünü ortaya koyuyor.”   Karul, yüz kabartmasının insan temsili konusunda önemli bir kanıt oluşturduğunu vurguladı: “Göbeklitepe’deki örneklerde olduğu gibi, bu taşlarda da insanı sembolize eden kol, el ve yüz kabartmaları bulunuyor. Yeni bulduğumuz yüz, bu görüşü net bir biçimde destekliyor. Göz çukurları, burun ve yüz hatları, Neolitik heykellerde gördüğümüz tasvirlerle birebir örtüşüyor. Bu dikilitaşların insanı temsil ettiği artık daha açık.”   Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın 2021’de başlattığı Taş Tepeler ve Geleceğe Miras Projeleri ile Karahantepe’deki kazılar son yıllarda büyük bir ivme kazandı. Şu anda 6 bin metrekarelik alanda kazıların sürdüğünü belirten Karul, her yeni buluntunun insanlık tarihinin kökenine dair önemli bilgiler sunduğunu kaydetti.