Şanlıurfa’da 12 Bin Yıl Öncesine Yolculuk

Şanlıurfa’daki Taş Tepeler Projesi kapsamında 6 yıldır sürdürülen Karahantepe kazılarında, Neolitik döneme ait önemli bulgular elde edildi. Kazılarda, hem kamusal yapılar hem de dönemin üretim ve el işçiliği kültürünü yansıtan aletler ortaya çıkarıldı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “Geleceğe Miras” Projesi kapsamında 2019 yılında başlatılan Karahantepe kazıları, Neolitik dönem insanlarının toplumsal ve kültürel yaşamına dair önemli ipuçları sunuyor. 12 bin yıl öncesine tarihlenen yerleşim alanında, insanların sadece yaşam alanları kurmakla kalmayıp, aynı zamanda kamusal nitelikte yapılar inşa ettikleri belirlendi. Kazı Başkanı Prof. Dr. Necmi Karul, Karahantepe’nin 14 hektarlık bir alana yayıldığını ve bunun dörtte birinin taş ocaklarından oluştuğunu belirtti. Karul, geri kalan alanın ise Neolitik dönemin en büyük yerleşimlerinden birine işaret ettiğini vurguladı. Kazı çalışmalarının höyüğün batı yamacında 6 bin metrekarelik alanda sürdüğünü belirten Karul, “Amacımız, kazıların tamamlanmasının ardından alanı koruma altına alarak gelecek kuşaklara aktarmak.” dedi. Altı yıldır süren çalışmalar sonucunda onlarca yapı gün yüzüne çıkarıldı. Bunların bir kısmı kamusal nitelikte büyük yapılar, diğer kısmı ise konut olarak kullanılan küçük kulübelerden oluşuyor. Karul, kamusal yapılar ve çevresindeki konutların, buranın bir yerleşim alanı olduğunu net biçimde ortaya koyduğunu ifade etti. “İnsanlar hem yaşadıkları alanlarda hem de ortak kullanım alanlarında birlikte üretim yapmışlar. 28 metre çapındaki merkezi yapı, bu yerleşimin en önemli kamusal mekânlarından biri.” diye ekledi. Kazılarda bulunan hayvan kemikleri, çakmaktaşı aletler ve sürtme taşlar, Neolitik dönemin teknolojik gelişimini ortaya koyuyor. Başlangıçta avcılığa dayalı aletlerin ağırlıklı olduğunu belirten Karul, ilerleyen dönemlerde tarımsal üretime yönelik araçların ortaya çıktığını söyledi. Geçtiğimiz yıl elde edilen bulgular, bölgede tahıl üretimi ve ilk ekmek benzeri gıdaların yapıldığını kanıtladı. Kent merkezine 60 kilometre uzaklıkta yer alan Karahantepe, son yıllarda uluslararası ziyaretçilerin ilgisini çekiyor. Karul, “Alanı ziyaret eden çok uluslu bir kitle var. Bu ilgi, hem bölgenin dünya çapında tanınmasını hem de bilim camiasındaki etkileşimi artırıyor.” dedi. Kazı alanında geçici yürüyüş yolları oluşturulurken, ziyaretçiler çok dilli dijital uygulama üzerinden kazı bilgilerine ücretsiz erişebiliyor.